वीरगञ्ज । आज वैशाख शुक्ल तृतीया तिथिका दिन विश्वभरका हिन्दु धर्मावलम्बीहरूले भगवान् परशुरामको जन्मोत्सव, अर्थात् परशुराम जयन्तीलाई हर्षोल्लासका साथ मनाइरहेका छन् । भगवान् विष्णुको छैटौँ अवतारका रूपमा मानिने परशुरामको जन्म भएको आजको पवित्र दिन नेपाल, भारतलगायत विश्वका विभिन्न स्थानमा विशेष पूजा, अर्चना, दान पुण्य र धार्मिक कार्यक्रमहरूका साथ उत्सवमय बनेको छ ।
हिन्दु शास्त्रअनुसार, परशुरामको जन्म त्रेता युगमा भृगुवंशी ऋषि जमदग्नि र माता रेणुकाको पुत्रका रूपमा भएको थियो । भगवान् विष्णुको आवेशावतार मानिने उनले पृथ्वीबाट अधर्म, पाप र अत्याचारको नाश गर्न अवतार लिएका थिए । परशुरामको परशु (फरसा), शौर्य, तपस्या, ज्ञान र धर्म निष्ठाको कथा सनातन संस्कृतिमा प्रेरणादायी छ ।
चिरञ्जीवी (अमर) मानिने परशुराम आज पनि हिमालय क्षेत्रमा तपस्यारत रहेको विश्वास गरिन्छ । परशुराम जयन्ती पर्व अक्षय तृतीयासँगै मनाइन्छ, जुन धन, समृद्धि र शुभ कार्यको प्रारम्भको दिन मानिन्छ । परशुराम जयन्तीमा गरिने पूजा र दानले साहस, शक्ति, शान्ति र समृद्धिको आशीर्वाद प्राप्त हुने धार्मिक विश्वास छ ।
नेपालमा परशुराम जयन्ती विशेष रूपमा ब्राह्मण समुदाय र हिन्दु धर्मावलम्बीहरूले उत्साहका साथ मनाउँछन् । देशभरका मन्दिरहरूमा विशेष पूजा, हवन, आरती र भजन-कीर्तनको आयोजना गरिएको छ । शाहजहाँपुरको जलालाबादस्थित परशुराम जन्मस्थल, काठमाडौँको पशुपतिनाथ मन्दिर र जनकपुरको परशुराम कुण्ड जस्ता धार्मिक स्थलहरूमा भक्तजनहरूको ठूलो भीड देखिएको छ ।
काठमाडौँको पशुपतिनाथ मन्दिरमा बिहानैदेखि भगवान् परशुरामको विशेष पूजा र अभिषेक सम्पन्न भएको छ । जहाँ हजारौँ भक्तहरूले फूल, अक्षता र प्रसाद चढाएर आशीर्वाद लिएका थिए । मन्दिरका पुजारी पण्डित श्यामप्रसाद शर्माले परशुराम जयन्तीले धर्म, न्याय र सत्यको मार्गमा अडिग रहन प्रेरणा दिने बताए । त्यस्तै, जनकपुरको परशुराम कुण्डमा भक्तहरूले स्नान र पूजा गरेर पर्व मनाए । स्थानीय रमेश यादवले कुण्डमा स्नान र पूजा गर्नाले मनमा शान्ति र जीवनमा सकारात्मक ऊर्जा प्राप्त हुने अनुभव सुनाए ।
परशुराम जयन्तीको पूजा वैशाख शुक्ल तृतीया तिथिमा प्रदोष कालमा गरिन्छ । सन् २०२५ मा पर्व २९ अप्रिल (१६ वैशाख) मा परेको छ । पूजा विधिमा बिहान ब्रह्म मुहूर्तमा गङ्गाजल मिसाएर स्नान गर्ने, तामाको लोटाबाट सूर्यदेवलाई जल चढाउने, भगवान् परशुरामको मूर्ति वा चित्र स्थापना गरी फूल, चन्दन, धूप र दीपले पूजा गर्ने, “ॐ ब्रह्मक्षत्राय विद्महे क्षत्रियान्ताय धीमहि तन्नो राम: प्रचोदयात्” मन्त्रको जप गर्ने र गरिब, ब्राह्मण तथा जरूरतमन्दलाई अन्न, वस्त्र र दक्षिणा दान गर्ने कार्य समावेश छन् । यो वर्षको शुभ मुहूर्त बिहान ५:३० देखि ७:४५ सम्म (ब्रह्म मुहूर्त) र साँझ ६:०० देखि ८:०० सम्म (प्रदोष काल) रहेको छ ।
नेपाल र भारतमा परशुराम जयन्तीका अवसरमा विभिन्न सामाजिक र सांस्कृतिक कार्यक्रमहरू आयोजना गरिएको छ । विप्र सेना र ब्रह्म शक्ति जस्ता सङ्गठनहरूले रक्तदान शिविर, शोभा यात्रा र भन्डारा (निःशुल्क भोजन वितरण) को आयोजना गरेका छन् । उत्तर प्रदेशको शाहजहाँपुरमा परशुराम जन्मस्थललाई भव्य पर्यटन स्थलका रूपमा विकास गर्ने योजना अघि बढाइएको छ । परशुरामको जीवन धर्म, न्याय र साहसको प्रतीक मानिन्छ । उनले पृथ्वीबाट २१ पटक अधर्मी र अत्याचारी क्षत्रियहरूको नाश गरेको कथा पुराणहरूमा उल्लेख छ । उनको शस्त्र र शास्त्रको ज्ञान, भगवान् शिवप्रतिको भक्ति र समाजमा समानताको सन्देश आज पनि प्रासङ्गिक छ । सामाजिक मिडियामा भक्तहरूले परशुरामको शौर्य र तपस्याको सम्मानमा सन्देश र तस्बिरहरू साझा गरिरहेका छन् ।
परशुराम जयन्ती २०२५ ले सनातन धर्मावलम्बीहरूलाई धर्म, साहस र तपस्याको मार्गमा प्रेरित गरेको छ । पर्वले सामाजिक एकता, दान पुण्य र आध्यात्मिक उन्नतिको सन्देश बोकेको छ । नेपाल र विश्वभरका भक्तहरूले भगवान् परशुरामको आशीर्वाद प्राप्त गर्न पूजा, दान र सत्कर्ममा सहभागी भएका छन् । पर्वले परशुरामको आदर्शलाई जीवनमा आत्मसात् गर्न र समाजमा न्याय र समानता स्थापित गर्न प्रेरणा दिन्छ ।
